266 dagen na de conceptie zorgt CRH (Corticotropine Releasing Hormone) voor het vrijkomen van bepaalde hormonen en het begin van het proces dat tot de geboorte leidt. Een belangrijk hormoon is oxytocine. Als de concentratie van oxytocine hoog genoeg is dan zal de baarmoeder beginnen met periodiek samentrekken. Als weeën in 4e maand gebeurt noemen we het Braxton-Hicks- contractions of voorweeën.
Bevalling kent 3 fasen:
I. Ontsluitingsfase: 16-20u duren. Wee, eerst om de 8-10 min en duren dan 30 seconden. Later komen om de 2 min en duren ze ook 2 min.
II. Uitdrijvingsfase: ong 90 min. Hoofdje wordt bij elke wee zichtbaarder, de vaginale opening wordt opgerekt, soms krijgt een vrouw een knop of episiotomie. Deze gaste eindigt als het kind het lichaam van de moeder volledig heeft verlaten.
III. Laatste fase. Navelstreng en placenta uitdrijving.
Het moment van geboorte vindt plaats als de foetus de baarmoeder heeft verlaten. In de meeste gevallen maken baby's automatisch de overstap van zuurstofinname via de placenta naar zuurstofinname via hun longen. Daarom zal een pasgeborenen hard gaan huilen om zodoende zijn longen open te zetten om zelfstandig te kunnen ademen.
Perinatale zorg → zorg rondom de geboorte. 29% v.d. bevalling vindt in NL thuis plaats, in andere westerse landen ligt dit percentage lager.
Apgar score
Meestal worden pasgeboren baby's aan een snelle visuele inspectie onderworpen. Hier wordt de Apgar-score voor gebruikt, een standaard meetsysteem waarmee de gezondheid van een pasgeboren baby kan worden bepaald a.h.v. verschillende factoren. De overgrote meerderheid van de kinderen scoort tussen de 7 en 10. Een score beneden de 4 leidt tot onmiddelijke nood aan medische zorg. Apgar-scores kunnen wijzen op problemen of geboorteafwijkingen die al aanwezig waren bij de foetus, maar de kunnen ook veroorzaakt worden door problemen tijdens de geboorte. De meest ingrijpende is anoxia of zuurstofgebrek, gebrek van een paar minuten aan zuurstof kan al leiden tot hersenbeschadiging.
Fysieke verschijning en eerste kennismaking
Met hechting bedoelen we het fysieke en emotionele contact tussen ouder en kind in de periode direct na de geboorte. In de jaren 70 en 80 heerste de opvatting dat het huid-op-huid contact direct na de geboorte cruciaal was voor de vorming van een intieme relatie. Ontwikkelingspsychologen vonden weinig bewijs voor een kritieke periode net na de geboorte.
Complicaties tijdens de geboorte
Premature baby's
Te vroeg geboren baby's komen minder dan 38 weken na de conceptie ter wereld. Ze lopen een groot risico om ziek te worden of om te sterven. Hoeveel gevaar een premature baby loopt hangt af van zijn geboortegewicht.
De gemiddelde pasgeborene weegt ongeveer 3400 gram. terwijl baby's met een laag geboortegewicht minder van 2500 gram wegen. De meeste baby's met een laag geboortegewicht zijn prematuur, maar sommige zijn groei vertraagd. Deze wegen als gevolg van een vertraagde foetale groei 90% of minder van het gemiddelde gewicht. Het Respiratory Distress Syndrome (RDS) ontstaat bij baby's die niet voldoende ontwikkeld zijn door vroeggeboorte. Het is een aandoening die ontstaat ten gevolge van onvoldoende rijping van de longblaasje.
Baby's met een zeer laag geboortegewicht
Zij wegen minder dan 1250 gram of hebben, ongeacht hun gewicht minder dan 30 weken in de baarmoeder doorgebracht. Hun ogen zitten dichtgeplakt en hun oorlelletjes zien er vaak als lapjes vel uit aan de zijkant van hun hoofd. Hun huid is donkerrood, ongeacht hun etnische afkomst. Ze verkeren vanaf het moment dat ze geboren zijn in groot gevaar, omdat hun organen nog niet volgroeid zijn. De levensvatbare leeftijd is het moment waarop een te vroeg geboren baby kan overleven, deze ligt nu op 22 weken na de conceptie.
Waarom worden baby's te vroeg of met een (te) laag geboortegewicht geboren?
Baby's die twee weken na de uitgerekende datum nog niet geboren zijn lopen ook verschillende risico's. De bloedtoevoer van de placenta kan minder worden, zodat de nog steeds groeiende foetus niet genoeg voeding meer krijgt. Daardoor kan ook de bloedtoevoer naar de hersenen afnemen, wat kan lijden tot hersenbeschadiging. De bevalling wordt riskanter omdat de foetus qua grootte vergelijkbaar is met een baby van een maand oud moeilijker het geboortekanaal kan passeren. De weeën kunnen kunstmatig opgewekt worden.
Keizersnede
Bij een keizersnede wordt de baby operatief uit de baarmoeder verwijderd i.p.v. geboren te worden via het geboortekanaal. Deze worden vooral uitgevoerd als het niet goed gaat met de baby:
- Verhoogde of verlaagde hartslag
- Tijdens weeën bloed uit de vagina
- Als de baby in stuit ligt
- Moeders ouder dan 40 hebben ook vaak verhoogde kans op een keizersnede
Wat een pasgeboren baby allemaal kan
Als we kijken naar hersenvolume kan gesteld worden dat we allemaal te vroeg geboren worden. OP het moment dat we geboren worden hebben we slechts een kwart van de herseninhoud in vergelijking met die van een volwassene. De relatief onderontwikkelde hersenen van mensenbaby's vormen een verklaring voor hun hulpeloosheid.
Fysieke vaardigheden
I. Zodra een baby door het geboortekanaal is, moet deze zelfstandig ademen omdat deze niet meer vastzit aan de navelstreng die hem/haar in de baarmoeder van O2 voorzag.
II. Reflexen beginnen zich te manifesteren. Dankzij slik en zuigreflex kunnen baby's direct voedsel tot zich nemen.
III. Een zoekreflex leidt baby's naar potentiële voedselbronnen in de buurt van haar mond, zoals de tepel van de moeder.
IV. Kuchen, niezen en met het knipperen van de ogen
V. De reuk- en smaakzin zijn al behoorlijk ontwikkeld.
VI. Bepaalde kleuren kunnen de voorkeur hebben dan andere kleuren. Baby's kunnen ook reageren op harde, plotselinge geluiden. Ze gaan door met huilden als ze een andere baby horen huilen, maar als ze hun eigen gehuil horen dan stoppen ze.
Zintuigen
Een pasgeborene kan enigszins zien en hoewel het gezichtsvermogen nog niet volledig is ontwikkeld besteden pasgeborenen actief aandacht aan bepaalde typen informatie uit hun omgeving. Ze hebben vooral oog voor dingen binnen hun gezichtsveld die de meeste informatie bevatten zoals objecten die een scherp contract vormen met de rest van de omgeving. Baby's kunnen ook verschillende stadia van helderheid onderscheiden. Aangenomen wordt dat baby's zich ervan bewust zijn dat objecten even groot blijven ook al varieert de omvang van het beeld op hun netvlies bij beweging. Pasgeboren baby's kunnen niet alleen verschillende kleuren onderscheiden ze lijken ook een voorkeur te hebben voor bepaalde kleuren. Ze zien het verschil tussen rood, groen, geel en blauw en blijven langer staren naar blauwe en groene objecten. Dit impliceert dat ze een voorkeur hebben.
Pasgeboren baby's kunnen duidelijk horen. Ze reageren op bepaalde soorten geluiden vertonen schrikreacties op hard, plotseling lawaai en laten merken dat ze bepaalde geluiden herkennen. Het gehoor is bij een pasgeboren baby is niet volledig ontwikkeld, bovendien moet het vruchtwater dat bij de geboorte nog in het middenoor zit eerst wegvloeien voordat de baby echt goed kan horen.
Naast zien en horen functioneren ook de andere zintuigen vrij goed. Ze reageren op stimuli zoals de haren van een borstel en zijn zicht bewust van luchtstootjes. De tast-, reuk- en smaakzin zijn ook ver ontwikkeld.
Het leervermogen van de pasgeborene
Baby's kunnen leren d.m.v. klassieke conditionering en operante conditionering. Deze vormen van leren treden direct na de geboorte al in werking. De meest primitieve vorm van leren is gewenning, dit is de afname in de reactie op een stimulus die plaatsvindt na herhaaldelijke prestatie van de stimulus.
Sociale vaardigheden reageren op anderen
Pasgeboren baby's hebben het vermogen om het gedrag van anderen te imiteren. Sommige vormen van imitatie beginnen erg vroeg. Deze vaardigheden zijn belangrijk omdat effectieve sociale interactie met anderen voor een deel afhankelijk is van het vermogen om op de juiste manier op andere mensen te reageren en om de betekenis van de emotionele toestand van andere te interpreteren. Het feit dat een baby anderen kan imiteren verschaft hem een belangrijke basis voor sociale interactie in zijn latere leven.
Ook andere aspecten van het gedrag van pasgeboren baby's zijn voorlopers van formelere typen sociale interactie die ze later ontwikkelen. Bepaalde eigenschappen van pasgeborene komen overeen met ouderlijk gedrag, hierdoor kunnen ze sociale relaties laten ontstaat en deze ook onderhouden. Pasgeboren baby's kennen en cyclus van arousalstadia; een cyclus van verschillende waak- en slaapniveaus bij pasgeboren kinderen die variëren van diepe slaap tot grote opwinding. Deze cycli worden direct na de geboorte verstoord en daarna komt er weer regelmaat.